Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sabriye Yuşan liderliğinde yürütülen “MOF Katkılı Amidoksim Fonksiyonlu Kompozit Membranlarla Seçimli Uranyum Gideriminin Deneysel İncelemesi ve Yapay Sinir Ağı Modellemesi” adlı proje, TÜBİTAK 1002-A Hızlı Destek Programı kapsamında desteklenmeye değer bulundu. Projenin amacı, nükleer enerji üretimi ve uranyum madenciliği faaliyetleri sonucu çevreye karışan zararlı bileşenlerin, özellikle su kaynaklarına bulaşmasının önüne geçmektir.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, proje ekibini makamında kabul ederek, "Üniversitemiz TÜBİTAK nezdindeki başarısını sürdürüyor. Alanında uzman akademisyenlerimizin projeleri çeşitli çağrılarla desteklenmeye devam ediyor. Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürümüz Prof. Dr. Sabriye Yuşan’ın yürüttüğü ve Arş. Gör. Taha Furkan Gül’ün katkılarıyla geliştirilen bu proje, uranyum madenciliği sonucu çevreye ve içme sularına karışabilecek insan sağlığı açısından zararlı bileşenlerin etkin şekilde bertaraf edilmesini sağlayacak. Hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum" dedi.
"Ekosistem ve Halk Sağlığı İçin Tehlike Oluşturuyor"
Uranyum madenciliğinin risklerine dikkat çeken Prof. Dr. Sabriye Yuşan, "Türkiye’de Manisa-Salihli, Aydın-Koçarlı ve Sivas-Yıldızeli gibi bölgelerde uranyum yatakları bulunmakta ve geçmişte burada madencilik faaliyetleri yapılmıştır. Günümüzde ise nükleer enerji hedefleri doğrultusunda yerli uranyum kaynaklarının değerlendirilmesi, nükleer yakıt çevrimleri ve madencilik faaliyetlerinin artmasıyla çevreye özellikle uranil iyonları gibi radyonüklidlerin salınım riski önemli bir çevresel tehdit haline gelmiştir. Bu riskler sadece maden sahalarının ekosistemlerini değil, içme suyu kaynakları ve tarımsal alanları da etkilemektedir. Uranil iyonları doğal sularda uzun süre kararlı kalabilmekte ve canlılar tarafından kolayca alınabilmektedir. Bu durum hem ekosistem hem de halk sağlığı açısından toksik ve potansiyel kanserojen etkiler yaratmaktadır" ifadelerini kullandı.
"Dayanıklı ve Yüksek Performanslı Membranlar Geliştirilecek"
Projenin detaylarını aktaran Arş. Gör. Taha Furkan Gül, "Projenin temel hedefi, nükleer enerji üretimi ve uranyum madenciliği sonucu çevreye karışan uranil iyonlarının sulu ortamlardan seçici ve yüksek verimle uzaklaştırılmasını sağlayacak fonksiyonel kompozit membran sistemleri geliştirmektir. Bu kapsamda amidoksimlenmiş poliakrilonitril polimer taşıyıcı ile yüksek yüzey alanına sahip ZIF-8 tipi metal-organik kafes yapıları birlikte kullanılarak çevresel uygulamalara uygun, dayanıklı ve yüksek performanslı membranlar tasarlanacaktır. Proje, uranyum gideriminde ZIF-8 katkılı kompozit membranları çift stratejili sentezle karşılaştırmalı olarak sunmakta ve deneysel verileri yapay sinir ağı modeliyle analiz ederek bilimsel ve dijital açıdan özgün bir çözüm ortaya koymaktadır" dedi.
Projede, yürütücülüğünü Prof. Dr. Sabriye Yuşan’ın yaptığı Nükleer Bilimler Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Şule Aytaş ve araştırmacı Arş. Gör. Taha Furkan Gül yer alırken, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nalan Kabay danışman olarak görev almaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
