Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2024 yılı Atık İstatistikleri Raporu, ülkemizdeki atık üretim miktarları ve kaynaklarını detaylı şekilde açıkladı. Rapora göre, belediyeler, imalat sanayi işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve hanehalklarında toplam 120 milyon ton atık oluştu. Bu miktarın 42,2 milyon tonu ise tehlikeli atık olarak kayıtlara geçti.
İmalat sanayinde toplam 24,4 milyon ton atık üretildi ve bunun 4,2 milyon tonu tehlikeli atık olarak sınıflandırıldı. Üretilen atıkların yüzde 70,1’i satıldı ya da lisanslı tesislere gönderildi, yüzde 12,1’i geri kazanıldı, yüzde 10,8’i ise düzenli depolama tesislerinde bertaraf edildi.
Maden işletmelerinde, dekapaj malzemesi hariç 40,5 milyon ton atık oluşurken, dekapaj malzemesi dahil edildiğinde bu miktar 1 milyar 61 milyon tona ulaştı. Atıkların yüzde 85,1’i pasa sahalarında, barajlarda veya depolama tesislerinde bertaraf edilirken, yüzde 12,5’i ocak içine geri dolduruldu.
Termik santrallerde 26,5 milyon ton atık üretildi ve bunun 10,4 bin tonu tehlikeli atık olarak kaydedildi. Üretilen atıkların yüzde 84,6’sı kül ve cüruflardan oluştu. Atıkların yüzde 86,9’u kül dağı, baraj veya depolama tesislerinde bertaraf edildi. OSB’lerde altyapı ve arıtma faaliyetleri sonucu 397 bin ton atık oluştu ve bunun yüzde 95,5’i atık işleme tesislerine gönderildi.
Belediyeler ise 2024 yılında toplam 32,3 milyon ton kentsel atık topladı. Ülke genelindeki 1.401 belediyeden 1.392’si atık toplama hizmeti sağladı. Toplanan atıkların yüzde 88,9’u atık işleme tesislerine, yüzde 10,9’u ise belediye çöplüklerine gönderildi. Kişi başına düşen günlük atık miktarı ise 1,09 kilogram olarak hesaplandı.
Belediyeler tarafından işletilen atıksu arıtma tesislerinde ise 353 bin ton arıtma çamuru (kuru madde) oluştu.
Atık İşleme Tesislerinde 195 Milyon Ton Atık İşlendi
TÜİK verilerine göre, atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde toplam 195 milyon ton atık işlendi. Bu miktarın 139 milyon tonu bertaraf edilirken, 56 milyon tonu geri kazanıldı.
Düzenli depolama tesislerinde 138 milyon ton atık bertaraf edildi. Yakma tesislerinde 448 bin ton, beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde ise 4,7 milyon ton atık enerji üretiminde değerlendirildi. Kompost tesislerinde 124 bin ton, diğer geri kazanım tesislerinde ise 51,5 milyon ton metal, plastik, kâğıt ve mineral türü atık geri kazanıldı.
